Yr Ynys

All posts tagged Yr Ynys

Hoff lyfrau Lleucu Roberts

Published Mawrth 2, 2020 by gwanas

Mae ‘na awdur arall wedi ateb fy nghwestiynau i!

Lleucu-Roberts
59635005_397756824287759_5568033346706997248_o

Ganwyd Lleucu Roberts yn Aberystwyth a chafodd ei magu yn ardal Bow Street, Ceredigion. Aeth i Ysgol Gynradd Rhydypennau, Ysgol Gyfun Penweddig a Phrifysgol Aberystwyth – lle y ces i’r fraint o ddod i’w nabod hi, ond mae hi fymryn yn iau na fi.

2689.14648.file.eng.lleucu-roberts.355.400

Erbyn hyn, mae hi’n byw yn Rhostryfan, Gwynedd efo’i gŵr, Arwel (Pod) sydd hefyd wedi cyhoeddi llyfr o’i gerddi, Stompiadau Pod, ond mi ddylai yntau sgwennu llyfrau ar gyfer plant os dach chi’n gofyn i mi.

41jCGEMlZfL._SX353_BO1,204,203,200_

Mae ganddyn nhw 4 o blant, ac wedi llwyddo i fagu’r rheiny tra’n sgwennu a chyfieithu. Yn ogystal â sgwennu llyfrau ar gyfer plant hŷn ac oedolion, mae Lleucu hefyd yn sgriptio ar gyfer y radio a’r teledu ac yn ennill gwobrau dragwyddol, fel Gwobr Tir na n-Og droeon.

getimg-1getimgannwyl-smotyn-bachimages-1
images-2getimg-2DemWTUxXcAArXan
images

Enillodd Wobr Goffa Daniel Owen a’r Fedal Ryddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol Sir Gâr 2014, y person cyntaf i gipio’r ddwy brif wobr ryddiaith yn yr un flwyddyn. Tipyn o gamp!

_76785909_medalryddiaith4

Tipyn o awdur felly, a dyma ei hatebion hi:

Pa lyfrau oeddet ti’n eu hoffi’n blentyn?

51BcvObBsWL._SX373_BO1,204,203,200_

Dwi’n cofio dwli ar Teulu’r Cwpwrdd Cornel a oedd yn un o’r llyfrau a oedd gan fy mam yn blentyn, yn fwy na Llyfr Mawr y Plant, er bod ‘Siôn Blewyn Coch’ yn ffefryn.

p02fjf2l

A stwff Blyton, fesul y llath (dwi’n gwaredu at y ffordd roedd merched Malory Towers ym mhellafion Lloegr yn llwyddo i ddal fy nychymyg). Dwi’n meddwl ‘sa well gen i weld plentyn â’i drwyn yn sownd yn ei ffôn nag yn hynt a helynt preswylwyr ysgolion bonedd Blyton, felly dwi ddim yn siwr ‘mod i’n cytuno gant y cant fod darllen unrhyw beth yn well na darllen dim. Roedd y Fives a’r Sevens dwtsh yn well.

A1jJs+LVsYL._AC_SL1500_
(ia, llun o’r ffilm, sori, ond mae’n un da tydi!)

Ond gwell o lawer oedd un o lyfrau fy nhad yn blentyn – Swallows and Amazons, Arthur Ransome – a greai fyd dychymyg plentyn i’r dim.

Dotiwn at nofelau Beti Hughes ac Elizabeth Watkin-Jones, ond i raddau, roedd prinder llyfrau i blant yn Gymraeg pan oeddwn i’n blentyn ar ddiwedd y chwedegau a dechrau’r saithdegau yn ein gwthio i ddarllen llyfrau oedolion yn gynt, a doedd hynny ddim yn ddrwg o beth i gyd: J Ellis Williams, Jane Edwards, Islwyn Ffowc Elis – darllenais Cysgod y Cryman
38477331
ddwy waith ac Yn Ôl i Leifior unwaith tra ar wyliau cyfnewid am bythefnos gyda theulu yn Llydaw yn dair ar ddeg, cymaint oedd fy hiraeth am adre.

Copi fy rhieni o The Great Short Stories of the World

il_570xN.950720898_lhu1
a agorodd fy meddwl i nofelau o rannau o’r byd y tu hwnt i’r ynysoedd hyn, ac er bod rhai nofelau’n fwy o sialens na’i gilydd, po fwya’r her, mwya’r wobr. Mae’n dda cael llyfrau heddiw wedi’u targedu at wahanol oedrannau, ond ddylen ni ddim categoreiddio’n ormodol chwaith: mae Llyfr Glas Nebo yn brawf o’r ffordd y mae llenyddiaeth wych yn rhychwantu oedrannau.

Wyt ti’n dal i ddarllen llyfrau plant?
Dim digon. Rydyn ni’n eithriadol o lwcus o’r awduron gwych sy’n ysgrifennu yn Gymraeg ar gyfer plant a phobl ifanc – Bethan Gwanas, Manon Steffan Ross, Myrddin ap Dafydd a chymaint o rai eraill, heb anghofio nofelau Gareth F Williams. Bûm am flynyddoedd yn ei chael hi braidd yn anodd i ymgolli mewn llyfrau gwych fel trioleg wreiddiol Phillip Pulman am nad oeddwn yn hynod o hoff o ddarllen nofelau heb eu gwreiddio yn y byd real fel petai, ond gwendid oedd hyn, a dwi’n dechrau gwella.

Ar ôl dweud hynny, yn y cyfnod pan oedd fy mhlant yn fach, a minnau’n darllen iddyn nhw’n nosweithiol, roeddwn i wrth fy modd gyda’r holl ddewis oedd ar gael erbyn hynny: trysorau Angharad Tomos, Cyfres Rwdlan wrth gwrs

510YCIrlpHL._SX258_BO1,204,203,200_
(collais sawl deigryn yn darllen Yn Ddistaw Bach, ac mae fy mhlant a minnau’n dal i allu adrodd talpiau o’r gyfres ar ein cof), a Sothach a Sglyfath (yr orau un i mi o bosib);

51am7s43iCL._SX324_BO1,204,203,200_

Tŷ Jac, cyfrol fendigedig am y ddaear a’r ffordd rydyn ni’n effeithio arni a roddai neges werdd ymhell cyn i negeseuon felly ddod yn fwy cyfarwydd.

0862433126_300x400

Erbyn hynny hefyd, roedd ‘na lu o lyfrau lliwgar gwych – yn cynnwys cyfrolau bendigedig Gwyn Thomas a Rhiannon Ifans ac eraill – yn adrodd straeon gwerin Cymru a’r byd, a chwedlau a hanesion arwyr Cymru.

0862434580_300x400

Pwy ydi dy hoff ddarlunydd llyfrau plant?
Yn dilyn o’r uchod, mae gwaith Margaret Jones ar y Mabinogi yn aros yn y cof:

branwen_ferch_llyr
Ond yn bersonol, does dim curo ar symlrwydd Cyfres Rwdlan.

51UyIi3UNmL

A Sothach a Sglyfath wedyn, yn debyg i luniau Y Tywysog Bach, Antoine de Saint-Exupery.

41SeIkERwGL._SX355_BO1,204,203,200_

Er mai yn y dychymyg drwy eiriau’r awdur y mae’r lluniau gorau’n digwydd, mae’r darlunwyr gorau’n ategu lluniau’r dychymyg yn hytrach na’u disodli. Mae fy mhlant (sy’n oedolion ers tro byd bellach) yn dal i gofio’r murlun o holl gymeriadau Cyfres Rwdlan baention ni yn eu hystafell wely.

Beth wnaeth i ti ddechrau ysgrifennu?
Darllen. Llarpio llyfrau, a chael fy llyncu gan lyfrau, wrth iddyn nhw ymestyn fy ngorwelion i fydoedd a phrofiadau eraill heb i mi orfod symud o fy unfan. A hynny yn ei dro yn codi awydd arna i i drio ysgrifennu straeon sy’n gwneud yr un peth i eraill.

Beth wyt ti’n ei fwynhau fwyaf am ysgrifennu?
Yn union yr un peth â dwi’n ei fwynhau fwya am ddarllen llyfrau – ymgolli. Codi ‘mhen ar ôl teirawr o ddarllen/ysgrifennu a meddwl faint o’r gloch yw hi? Lle goblyn ydw i? Pwy ydw i?
girl-funny-facial-expression-pretty-teenage-standing-confused-front-grey-wall-background-drawn-question-marks-concept-116355452

Dwed ychydig mwy am dy lyfr diweddaraf i blant:
Afallon: yr olaf yn nhrioleg Yma, a ddaeth allan y llynedd. Enwau’r ddwy gyntaf oedd Yr Ynys a Hadau.

59635005_397756824287759_5568033346706997248_o

Trioleg yw hi am ddau yn eu harddegau, Gwawr a Cai, sy’n byw ar ynys yng nghylch yr Arctig yn y flwyddyn 2141. Yn dilyn trychineb niwclear, does dim llawer o bobl ar ôl yn y byd, a diolch i Fam Un, a aeth o Gymru ychydig cyn y drychineb, cafodd y Gymraeg ei chadw a’i throsglwyddo o genhedlaeth i genhedlaeth ar yr ynys. Daw’n ddiogel dros ganrif yn ddiweddarach i deithio’n ôl i Gymru, a phan ddaw’r ynyswyr yma, does neb ar ôl wrth gwrs. Tybed…?
Mae’r ail a’r drydedd nofel yn dilyn beth sy’n digwydd i Gwawr a Cai ar ôl iddyn nhw gyrraedd Aberystwyth, a’u cymdogion newydd yno.

Pa lyfr plant sydd ar y gweill gen ti?
Mae gen i nofel i oedolion ar y gweill, ond dim byd penodol i blant ar hyn o bryd. Mi wnes i fwynhau ysgrifennu trioleg Yma yn fawr iawn, a dwi’n teimlo ‘mod i wedi byw gyda Gwawr a Cai a’r cymeriadau eraill yn y dyfodol am y ddwy neu dair o flynyddoedd a gymerodd hi i gyhoeddi’r tair. Dwi’n hoff o ddyfalu’r dyfodol a chanlyniadau pethau sy’n digwydd heddiw, a dyna wnes i mewn nofel gynharach hefyd, Annwyl Smotyn Bach.

annwyl-smotyn-bach

Mae’n ddigon posib mai aros yn y dyfodol wna i ar gyfer fy nofel nesa i blant hefyd. Caf weld!

A dyna ni – diolch yn fawr Lleucu, a brysia efo’r llyfr nesa i blant!

maxresdefault

Hoff Lyfrau Cynan Llwyd

Published Hydref 29, 2019 by gwanas

Dach chi’n cofio i mi ganmol nofel ‘Tom’ gan Cynan Llwyd i’r cymylau?
9781784617455_300x400

Wel, fo ydi’r awdur diweddara i ateb fy nghwestiynau am ei hoff lyfrau yn blentyn.

CynanLlwyd

Un o ardal Aberystwyth ydi o’n wreiddiol ond mae o bellach yn byw yn Grangetown, Caerdydd gyda’i wraig Rachel. Pan na fydd o’n sgwennu mae’n darllen neu’n gwylio pêl-droed ac yn gweithio i Gymorth Cristnogol. A dyma ei atebion:

1. Pa lyfrau oeddet ti’n eu hoffi yn blentyn?

Roeddwn i wrth fy modd â llyfrau T Llew Jones – yr antur, yr iaith gyfoethog, y cymeriadau anhygoel.

180px-Trysor_y_Môr-ladron_(llyfr)

Dwi hefyd yn cofio darllen cyfres Kevin Crossley-Holland ar fywyd Arthur.

514KTEhKomL._SX347_BO1,204,203,200_

Mae’n drioleg wych sy’n dilyn bywyd Arthur o fod yn fachgen ifanc i fod yn farchog ac yn darlunio’i fywyd fel hanes yn hytrach na chwedl. Un peth da am y drioleg oedd bod yna mapiau ar gychwyn y llyfrau. Dwi’n hoff o fapiau mewn llyfrau!

Ac yn yr ysgol Uwchradd?

Ble i ddechrau?!
Cyfres Artemis Fowl gan Eoin Colfer
41zm7dJODSL._SX327_BO1,204,203,200_

Cyfres Alex Rider gan Anthony Horowitz
91PTCFvmd1L

Cyfres Raven’s Gate gan Anthony Horowitz
220px-Rvnsgte

His Dark Materials gan Phillip Pullman

515xgvuYMfL._SX303_BO1,204,203,200_

Harry Potter (wrth gwrs!)
Llinyn Trons gan Bethan Gwanas
086243520X

Llyfrau Gareth F. Williams

51j5AQmatqL._SX324_BO1,204,203,200_

Cyfres Mortal Engines gan Phillip Reeve
0439979439

Cyfres Narnia gan C. S Lewis
Skellig gan David Almond
shopping

Am wn i, y llinyn sy’n rhedeg trwy’r nofelau hyn yw dôs dda o gyffro, cymeriadau byw a sgwennu a syniadau diddorol. Dydw i ddim yn naturiol yn cael fy nhynnu at yr un genre. Mae yna gymysgwch o nofelau ffantasi, sci-fi, hanesyddol a realaidd yma.

2. Wyt ti’n dal i ddarllen llyfrau plant? Pa rai wyt ti wedi eu hoffi’n ddiweddar?

Dwi wrth fy modd â llyfrau i blant ac yn falch o weld y diwydiant yn ffynnu. Yn ddiweddar dwi wedi mwynhau Yr Horwth gan Elidir Jones a Huw Aaron,

20190920_094329

The Hate U Give gan Angie Thomas,

THV2
La Belle Sauvage gan Phillip Pullman, Mae’r Lleuad yn Goch gan Myrddin ap Dafydd,
51w2khsnUIL._SX316_BO1,204,203,200_

The Goldfish Boy gan Lisa Thompson,
51Ar5RdcsUL._SX324_BO1,204,203,200_-1

Liccle Bit a Crongton Knights gan Alex Wheatle, The Explorer a Rooftoppers gan Katherine Rundell,

51okwxMrtmL._SX323_BO1,204,203,200_

The Search for Mister Lloyd gan Griff Rowlands, Fi a Joe Allen gan Manon Steffan Ros,
20180519_151555_resized
Yr Ynys gan Lleucu Roberts

9781784615031
a Hufen Ia Afiach gan Meilyr Sion…i enwi ond rhai!

3. Pwy ydi dy hoff ddylunydd/arlunydd llyfrau? Pam?
Rwy’n dwlu ar ddarluniau Jon Klassen. Ef yw awdur ac arlunydd y gyfres I Want My Hat Back, This is Not My Hat ac We Found a Hat.

41vxvSNZDSL._SX355_BO1,204,203,200_
81CIYjJ5svL
Mae ei llyfrau a’i luniau yn syml, annwyl ond ar yr un pryd yn eithaf tywyll! Mae’r talentog a hoffus Huw a Luned Aaron yn cynhyrchu gwaith campus yn ogystal, o fapiau o Diroedd Gwyllt y De (Huw yn Yr Horwth) i Fochyn Daear annwyl ei olwg (Luned yn ABC Byd Natur)!
91YuBW10rVL

Mae stwff Jeffrey Alan Love (Norse Myths gyda Kevin Crossley-Holland) yn grêt hefyd, er braidd yn frawychus!
43a88c449be9820fbbd48fdd32ce76dc

Tebyg mai Jac Jones oedd yr arlunydd mi wnes i ei fwynhau ei waith yn gyntaf, yn enwedig ei darluniau yn Lleuad yn Olau gan T Llew Jones.
79074_lleuad_yn_olaus-2679074_lleuad_yn_olaus-8

4. Be nath i ti ddechrau sgwennu?
Daeth fy awydd i ysgrifennu o’m hoffter o ddarllen. Gan fy mod yn darllen rownd y rîl, daeth ysgrifennu’n naturiol i mi. Dechreuais ysgrifennu o ddifri rhyw chwe blynedd yn ôl. Sylwais fy mod yn mynd yn rhy hen i gystadlu yn yr Urdd felly es ati i ysgrifennu rhywbeth ar gyfer y goron. Stori fer dywyll iawn. Ond dyna’r tro cyntaf i mi ysgrifennu o ddifri, a rhoi amser ac egni i mewn i’r peth. Mi wnes i wir fwynhau’r profiad, ac mi ges i feirniadaeth hael iawn gan Dewi Prysor. Roedd clywed fod rhywun wedi mwynhau’r hyn yr ysgrifennais, a chlywed awdur fel Dewi Prysor yn fy annog i barhau i ysgrifennu yn sbardun i mi ysgrifennu rhagor. Mae Rachel, fy ngwraig, yn fy annog yn wythnosol i ysgrifennu. Mae hi’n athrawes Gymraeg, felly dwi’n dysgu ganddi hi beth mae ei disgyblion yn hoffi darllen o ran themâu ac arddull.
Bkz4eOuIIAAOs3h

5. Be wyt ti’n ei fwynhau fwya am sgwennu?
Y cyfle i greu cymeriadau a bydoedd newydd. Mae clywed fod pobl yn cael boddhad o ddarllen fy ngwaith yn rhywbeth swreal, ond braf iawn hefyd.

6. Dwed chydig am dy nofel ddiweddara i blant.
Cyhoeddais Tom (Y Lolfa) mis Mai eleni ac mae wedi cael ymateb ffafriol iawn. Mae Tom yn bymtheg mlwydd oed, ac mae ei fywyd yn gymhleth. Mae wedi’i leoli mewn cymuned sydd ddim yn rhy annhebyg i Grangetown yng Nghaerdydd ac rydym yn cyfarfod â chast o gymeriadau annwyl, doniol a boncyrs, wrth i ni weld Tom yn ceisio dod o hyd i ffordd allan o sefyllfa anodd.

7. Pa lyfr(au) plant sydd ar y ffordd nesa gen ti?
Dwi wrthi’n ysgrifennu nofel arall i Y Lolfa. Working title sydd i’r nofel, ond mi fydd yn cael ei chyhoeddi fel rhan o’r ymgyrch Stori Sydyn sy’n ceisio annog darllenwyr anfoddog i ysgrifennu. Felly gobeithio, fel yn Tom, y byddaf yn llwyddo i ysgrifennu nofel sy’n symud yn gyflym ac sydd â chymeriadau byw ac sy’n trafod themâu cyfoes.

cynan-llwyd-photo

Diolch Cynan, a phob lwc efo’r ail nofel!

Straeon am ferched dewr

Published Ionawr 7, 2018 by gwanas

DL3BEV-W0AAhGzZ

Ydw, dwi’n torri fy rheol eto – addasiad ydi hwn, nid llyfr gwreiddiol o Gymru, ond mae’n un diddorol. Mae’r fersiwn gwreiddiol wedi gwerthu fel slecs yn yr Unol Daleithiau ac eto wedyn pan gafodd ei gyhoeddi ym Mhrydain mae’n debyg: ‘The publishing sensation of the year’ yn ôl yr Evening Standard.
Felly mi ddylai’r fersiwn yma, Straeon Nos Da i Bob Rebel o Ferch gan Angharad Elen

Angharad-Elen

werthu’n dda hefyd. Mae’n siŵr bod sawl merch wedi cael copi yn anrheg Nadolig, ac wedi ei fwynhau.

Fy marn i? Mae’n addasiad da, a Margaret Thatcher wedi cael ffling er mwyn gwneud lle i Lowri Morgan, diolch byth. Mae’r syniad yn un da hefyd: tudalen o ysgrif (nid stori yn fy marn i) byr, syml am ferched amrywiol o bedwar ban byd (er bod ‘na ormod o bwyslais ar yr Unol Daleithiau) a llun gwreiddiol, da, lliwgar gan amrywiol artistiaid benwyaidd gyferbyn. Mae’n arddull sy’n siwtio merched ifanc yn ogystal â rhai hŷn. Do’n i ddim wedi clywed am sawl un, felly mae’n addysgiadol, ac mae’n profi y gall merched fod yn unrhywbeth maen nhw’n dymuno bod – ieee! – ond efo cryn dipyn o benderfyniad, ac yn aml iawn, pres hefyd. Mae’n rhoi sylw i ferched dewr sydd wedi cicio yn erbyn y tresi, fel Rosa Parks:

image

Matilde Montoya y meddyg benywaidd cyntaf ym Mecsico:

image

a rhai sy’n arwresau go iawn:

image

image

Ha! Newydd sylwi bod Sali Mali wedi mynnu ffotobomio fanna!

Mae rhai yn fwy diddorol na’i gilydd, wrth reswm, ac er ei bod yn ferch hynod lwyddiannus ym myd pensaerniaeth, ac yn haeddu ei lle, dwi ddim yn siŵr a fyddwn i wedi dewis y stori am Zaha Hadid yn cael stranc ar awyren i roi esiampl dda i ferched ifanc. Pam canmol y ffaith iddi gael stranc oherwydd bod y peilot wedi deud y byddai’n rhaid oedi chydig? Mi fynnodd gael ei ffordd ei hun a gorfodi’r staff i chwilota am ei bagiau yng nghrombil yr awyren a’i symud i awyren arall. Ia, canmol rhywun am beidio ag ildio pan mae’n fater o bwys, iawn, ond fyddwn i yn bersonol ddim wedi dewis y stori yna fel enghraifft o arwres. Dwi’n siŵr bod straeon gwell i’w cael amdani.

Un arall wnaeth i mi grafu mhen oedd hanes Coy Mathis, plentyn gafodd ei eni’n fachgen ond a oedd yn teimlo’n gryf mai merch oedd hi. Iawn, dallt ei bod hi’n stori deg a PC iawn i’w chynnwys, dim byd yn erbyn hynny, ond pam sôn bod Coy yn “dotio at ffrogiau, esgidiau sgleiniog a’r lliw pinc”? Ro’n i’n meddwl mai ymgais i ddileu rhyw hen stereoteipio hurt felna oedd y llyfr? Grrr. Dwi’n siŵr y byddai Angharad yr addasydd wedi hoffi newid hynna, ond yn aml, chewch chi ddim newid cynnwys y llyfr rydach chi’n ei addasu. Bechod.

O, ac oherwydd y lliw/gosod mi ges i drafferth darllen y sgrifen ar y tudalennau o luniau weithiau:

Anodd tydi? Dwi’m yn gwybod os oedd yr un peth wedi digwydd yn y fersiwn Saesneg. Ond efallai mai fi sydd angen cofio gwisgo fy sbectol.

Ond wedi cwyno fel’na, mae’n llyfr hardd, difyr ac mi wnes i ei fwynhau 90% ohono. Ond roedd y marchnata yn glyfar doedd: mae ‘na lyfrau gwell i ysbrydoli merched ar gael yn fy marn i! Ond dim llawer ar gyfer merched iau, mae’n wir.

I ddarllenwyr hŷn, be am hanes merched o Gymru yn Merched Gwyllt o Gymru?

519JeBshvVL

Neu Mamwlad?

9781845275358_1024x1024

neu nofelau gyda merched dewr, cryf yn brif gymeriadau?

image9781847718402


getimg

Allwch chi feddwl am engreifftiau (cyfoes) eraill o ferched cryf/dewr/rebel o ferch mewn nofelau gwreiddiol i blant?

Ion 15 – Diolch Awel Mai Jones am dynnu fy sylw at hwn:
Amelia to Zora – 26 women who changed the World – wedi bod yn ffefryn ei merch, Magi. Swnio’n dda!

51I32mc6CbL

Yr Ynys – nofel ar gyfer yr arddegau hŷn

Published Rhagfyr 22, 2017 by gwanas

image

Ro’n i ar dân isio darllen hon, y gyntaf yn nhrioleg YMA ar gyfer yr arddegau hŷn gan Lleucu Roberts. Yn un peth, mae’r clawr yn denu, yn ail, dwi’n ffan o waith Lleucu, ac yn drydydd, dwi wedi derbyn comisiwn tebyg gan Lywodraeth Cymru i greu trioleg ar gyfer yr arddegau (Cyfres Melanai), ac roedden ni’n dwy yn sgwennu ar yr un pryd ac yn gorfod cyflwyno ein drafftiau yr un pryd. Sôn am roi pwysau ar rywun!

Felly ro’n i’n edrych ymlaen i’w darllen ond hefyd rhyw fymryn yn nerfus. Mae Lleucu wedi ennill llwyth o wobrau am sgwennu! Gwobr Tir na n-Og ddwywaith am Annwyl Smotyn Bach a Stwff,

ac yn 2014, enillodd Wobr Goffa Daniel Owen a’r Fedal Ryddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol Sir Gâr 2014, y person cyntaf i gipio’r ddwy brif wobr ryddiaith yn yr un flwyddyn.

_76785715_eist_06_seremoni_priflenor_rhyddiaith

Ac ydi, mae Lleucu wedi llwyddo i daro deuddeg eto. Mi wnes i fwynhau Yr Ynys yn arw! Nofel ‘ddyfodolaidd’ ydi hi, wedi ei gosod yn y flwyddyn 2140. Dyma’r sefyllfa yn fras: cyn i fomiau niwclear ddod yn agos at ddinistrio bywyd ar y ddaear yn 2030, aeth 49 o bobl (yn cynnwys Cymry) i guddio mewn ogof ar ynys oer, anghysbell.

image

Ynys fwyaf ynysoedd Svalbard yn yr Arctig, yn perthyn i Norwy ydi Spitsbergen – a dwi wedi bod yno – pan ro’n i’n ffilmio efo cyfres Ar y Lein! Lle anhygoel.

polar-bears-svalbard-norway

Yn ôl at y stori: ganrif yn ddiweddarach, ar ôl ffrwydriad dinistriol y Diwedd Mawr, mae cymdeithas wedi datblygu ar yr ynys, sy’n siarad Cymraeg a Norwyeg, ac sy’n cynnwys ein prif gymeriadau: Gwawr, sy’n 15, a Cai ei ffrind sy’r un oed. O, ac maen nhw’n bwyta cŵn gyda llaw…yn amlwg, does gan Lleucu ddim ci!

Mae Gwawr wrth ei bodd yn darllen dyddiaduron Mam Un, sef y ferch oedd yn un o’r 49 person lwydddodd i oroesi yn 2030. Roedd honno wedi mynd ati i nodi pob dim allai hi ei gofio am fywyd a chymdeithas – a Chymru – cyn i bopeth fynd ar chwâl.
Yn raddol, mae’r ynyswyr yn trefnu teithiau i weld be a phwy sydd ar y tir mawr, a rŵan, maen nhw’n trefnu taith yn ôl i Gymru, ac mae Cai a Gwawr yn benderfynol o fod yn rhan o’r criw.
Dwi ddim am ddeud mwy am y plot, ond mae’r llyfr yn gorffen mewn man lle byddwch chi i gyd yn ysu i weld be fydd yn digwydd yn yr ail gyfrol. O, ac mae ‘na ddarn brawychus roddodd goblyn o sioc i mi!

Dyma’r dechrau i chi gael blas:

image

A dyma adolygiad yn Barn ( ac un o fy nofel innau) a diolch, olygyddion Barn am roi cystal sylw i lyfrau plant a phobl ifanc:

image

A dyma i chi rai o eiriau doeth yr awdur ei hun:

‘Does dim i gymharu â’r dychymyg arddegol, ysfa pobl ifanc i ddianc i fyd arall, i fywydau eraill mewn oes wahanol. Dim ond cynnig egin stori mae’r awdur yn ei wneud – agor llifddorau’r dychymyg,’ meddai Lleucu Roberts. ‘Y darllenydd sy’n rhoi lliw a sain, anadl a bywyd i’r byd newydd.’

Bydd yr ail yn y ddwy drioleg yn dilyn yn Hydref 2018 ac mi fyddwn ni’n dwy yn mynd ar daith o amgylch ysgolion yn y flwyddyn newydd er mwyn trafod y nofelau.

Yn y cyfamser, mae’r ddwy ar werth am £5.99 yr un (Y Lolfa).