Ymgyrch #CaruDarllen / #LovetoRead

Mae heddiw yn ran o ymgyrch #CaruDarllen / #LovetoRead – i ysbrydoli plant yn eu harddegau ac oedolion ifanc i ddarllen er pleser a chreu sgwrs ar-lein am lyfrau.

Felly, os fedrwch chi rannu ‘selffi llyfr’ (hunlun o’ch hunain yn arddangos eich hoff lyfr) ar eich cyfrifon cymdeithasol (Twitter / Instagram / Facebook) HEDDIW – Hydref 31ain, gan gynnwys y hasnodau #LovetoRead  +  #CaruDarllen, fysa hynny’n wych!

Dyma f’un i:

Llyfr sy’n rhestru hen ddywediadau difyr a straeon hyfryd sydd mewn peryg o fynd ar goll – neu mi roedden nhw nes i’r llyfr yma gael ei gyhoeddi.e.e: ‘fel asgwrn Pharo’ am rywbeth caled, ‘begegyr’ am y swn mae ffrwd neu nant ar fynydd yn ei wneud, ‘ci stryd’ am rywun sydd byth adre – mae ‘na berlau yma!

A dyma hoff lyfrau Lisa Jên, Catrin Beard ac Iwan Roberts:

Ond hefyd, ar gyfer pobl ifanc (ac yn Saesneg fel mae’n digwydd) dwi’n mwynhau hwn yn arw ar hyn o bryd:

Mae’r trefnwyr hefyd yn gofyn hyn: I sicrhau ein bod ni’n cyrraedd y gynulleidfa fwyaf posib, a fedrwch chi hefyd annog eich ffrindiau i gymryd rhan yn yr ymgyrch, drwy ysgrifennu, e.e. “Dyma fy hoff lyfr, @JoeBloggs beth yw dy un di?”.

Edrych mlaen i weld be fydd dewisiadau pawb!

Oes ‘na nofelau natur yn Gymraeg i blant?

Dwi newydd orffen nofel Saesneg i blant am lygod y dŵr, The River Singers gan Tom Moorhouse:

Mae’n debyg i Watership Down (llyfr gafodd effaith fawr arna i a fy nghyfoedion pan gafodd ei gyhoeddi yn y 1970au) ond dydi o ddim mor frawychus â hwnnw. Er fod ‘na ddarnau trist, chaiff neb hunllefau, ac mae’n addas i ddarllenwyr 9+.

Mi wnes i ei fwynhau’n arw a dyma farn un darllenydd 11 oed:

Alex Boulton: ‘This book is wonderful. It is full of happiness, sadness, excitement and action-packed adventure. All the way through you will be crying and laughing with joy and tears of emotion.’

Ond blog am lyfrau Cymraeg ydi hwn! Ia, ond holi ydw i lle mae’r nofelau Cymraeg am natur a bywyd gwyllt? Dwi wedi crafu mhen a Google a Gwales ond wedi methu dod o hyd i rai. Digon o rai ffeithiol, ond dim ffuglen am fywyd gwyllt.

Ecolegydd ac arbenigwr ar lygod y dŵr ydi’r awdur hwn, felly do, mae o wedi sgwennu am yr hyn mae’n ei nabod yn dda, ac mae’r wybodaeth sydd yn y stori yn arbennig. Ond onid oes gynnon ni arbenigwyr yng Nghymru hefyd? Siawns nad oes un ohonyn nhw’n gallu sgwennu?

Be amdani, chwi naturiaethwyr? Wnewch chi mo’ch ffortiwn yn sgwennu yn Gymraeg ond mi gewch chi fwynhad – a chynulleidfa frwd, hynod werthfawrogol.

Neges i’r gweisg: os oes ‘na rai ar gael eisoes, rhowch wybod. Ac os oes rhai ar y gweill – rhowch wybod am hynny hefyd. Os ydw i’n iawn bod y math yma o nofel ar gyfer plant yn brin yn Gymraeg, be am fynd ati i chwilio am awduron posib? Neu be am i’r Steddfod (Yr Urdd a/neu’r Genedlaethol) gynnig testun ar gyfer un o’i gwobrau llenyddol: nofel i blant 9+ gyda bywyd gwyllt/natur yn gefndir iddi?

Seren y Dyffryn

Hwre! Nofel Gymraeg wreiddiol ar gyfer merched ifanc sy’n hoffi ceffylau! Wel, a bechgyn hefyd wrth gwrs, rhag fy nghywilydd yn bod yn rhywiaethol. Ac mae hon yn un wirioneddol dda!

Gwell cyfadde mod i’n nabod yr awdures, Branwen Davies yn eitha da, ond roedd hynny’n gwneud darllen y nofel yn fwy anodd rhywsut – be os na fyddwn i’n meddwl llawer ohoni? O na…ro’n i’n croesi mysedd y byddwn i’n ei mwynhau hi. A ffiw – mi ges fy mhlesio yn ARW!

Mae hon yn hyfryd, ac am lawer mwy na dim ond perthynas merch 11 oed a’i cheffyl. Mae’r portread o’i pherthynas gyda’i rhieni – a’i brawd mawr sy’n gwneud dim byd ond chwarae efo’i Xbox, yn taro 12 hefyd. Mae’r cymeriadu’n dda iawn, iawn – yn enwedig o fewn nofel mor fer ( 80 tudalen) ac mi ddylai apelio at unrhyw ddarllenydd 8-12 oed, nid dim ond y rhai sydd wedi gwirioni gyda cheffylau. Ond cofiwch, mae’r manylion ‘ceffylaidd’ yn mynd i blesio unrhyw ferch sy’n nabod ei hawenau ac yn gwybod be i’w wneud efo cyfrwy.

Fel hyn mae’n dechrau:

Ydi, mae’n ddeheuol, ond yn ddigon hawdd i ‘Gog’ ddod i arfer. O, a pheidiwch a gadael i hanes Seren rhwng tud. 7 a 9 eich drysu chi – fe ddaw’r cyfan yn glir ar tud. 10.

Dyma dudalen arall i chi:

Mi fydd pob hogan/merch/lodes sydd wedi gwirioni ar geffylau yn deall teimladau Cadi yn fan’na. Ond does dim syndod bod yr awdures wedi llwyddo i greu nofel cystal am geffylau, merlota a sioeau – dyma lun ohoni nôl yn 2009:

Mae Facebook yn gallu bod yn handi iawn weithiau…

Dyma nofel gyntaf Branwen Davies, a dwi’n 100% siwr nad hon fydd yr olaf. Mi fydd galw am fwy o helyntion Cadi a Seren, neu mi fwyta i lond bwced o seilej.

Gwasg Gomer sy’n cyhoeddi. £4.99 – yr anrheg perffaith ar gyfer unrhyw ferch fach sydd, fel Branwen “yn dwlu ar geffylau.”

Sylw i Lyfrau Plant ar Radio Cymru

Ieee! Newydd glywed y bydd rhifyn arbennig o Stiwdio efo Nia Roberts

ar Radio Cymru yn rhoi sylw i lyfrau plant. Mi fyddwch yn clywed fy llais i yn traethu a thantro (!) ynghyd â nifer o bobl eraill sy’n ymwneud â chyhoeddi llyfrau plant – a lleisiau plant hefyd, gobeithio!

Mae’n cael ei ddarlledu ddydd Mercher am 12:32 ac eto ddydd Sul 30ain am 17:02.

Edrych mlaen.

O, a mwy o newyddion da – cofio’r ciosc ‘na?

Mae’n Cyngor Cymuned lleol wedi cytuno i’w brynu am £1! Felly mi gawn ni ei droi yn llyfrgell/galeri go iawn, efo silffoedd a lluniau ac ati.

Rhywbeth fel hyn, gobeithio!

Sali Mali a Jac y Jwc

Hwre! Mwy o lyfrau hyfryd, gwreiddiol Cymraeg i blant bach!

Dwy stori newydd sbon ar gyfer plant dan 5 gan Ifana Savill, y ddynes sydd pia Pentre Bach, cartref Sali Mali a’i ffrindiau yng Ngheredigion. Dyma Ifana fan hyn efo’i chath:

 

A dyma un o dai Pentre Bach, ty pwy sgwn i?

Mi ges i aros noson yn y pentre rai blynyddoedd yn ôl, a chael amser hyfryd yng nghwmni Ifana a’i gwr! Ydach chi wedi bod yno? Piciwch draw ryw dro. Mae Ifana yn ddynes hyfryd, llawn croeso ac mae hi’n caru llyfrau!

 

A sôn am lyfrau:

Mae Noson Tân Gwyllt Sali Mali yn sôn am helyntion Sali Mali a Bili Bom Bom wrth iddyn nhw fynd o le i le yn y pentre yn hel y pethau sydd eu hangen ar gyfer Noson Tân Gwyllt i’w chofio. Dyma i chi un dudalen – wel, 3:

Ydi, mae’n agor allan fel yna, a gan fod deunydd y tudalennau yn solat iawn ( llyfrau bwrdd ydyn nhw), mi fydd yn dipyn o job i rywun falu’r tudalennau.

Mae Nadolig Llawen Jac y Jwc yr un fath:

Digon o bethau gwirion yn digwydd i Jac y Jwc a Jac Do wrth geisio paratoi ar gyfer diwrnod Dolig.

Fe ddylai’r ddau lyfr apelio at blant a’u rhieni, ac maen nhw’n barod mewn da bryd ar gyfer Tachwedd 5ed a ‘r Nadolig. £4.99 yr un gan Wasg Gomer.

O, ac mae’n rhaid rhoi sylw i Catrin Meirion yr arlunydd:

Ydi, mae hi’n gerddor hefyd – dynes dalentog iawn! Mae’n arlunydd profiadol iawn a dyma rai o’i lluniau eraill:

A hi wnaeth glawr fy llyfr i ar gyfer yr arddegau, Llinyn Trôns hefyd:

Dwy ddynes dalentog, a dau lyfr bach hyfryd, newydd sbon danlli. Prynwch rhain fel anrhegion yn lle’r addasiadau o bethau Saesneg! Pam? Am eu bod nhw’n dda, yn lliwgar, o safon uchel ac yn Gymraeg. Ac mi fyddwch chi’n cefnogi awdures ac arlunydd o Gymru.

 

 

 

Llyfr Cadi arall ar y ffordd

Mae ‘na lyfr arall am helyntion Cadi ar y ffordd! Coeden Cadi oedd yn cyntaf, sydd wedi gwerthu’n hynod, hynod o dda!

Diolch yn bennaf i luniau hyfryd Janet Samuel:

A’r help ges i gan y Cadi go iawn i sgwennu’r stori wrth gwrs.

Mi ges i dipyn o help ganddi efo’r stori hon hefyd ( a gan ei nain, Llinos- y Mabon go iawn sydd efo hi yn y llun – a gan Haf Llewelyn

– rhyw ddarn bach oedd yn eu poeni felly mi wnes i ei newid, rhag ofn i blant bach Cymru wneud pethau gwirion ar lan y môr!)

Mae stori Cadi dan y Dŵr wedi ei chwblhau a’i gyrru at Janet, felly mae hi wrthi’n brysur yn gwneud y lluniau i gyd rŵan a’r gobaith ydi y bydd yn y siopau erbyn Steddfod yr Urdd flwyddyn nesa!

Dyma i chi sut mae’r stori’n dechrau:

Roedd hi’n ddiwrnod braf, poeth ac roedd teulu Cadi’n mynd i lan y môr. Roedd Mam wedi pacio pob dim oedd ei angen ar gyfer diwrnod ar lan y môr: dillad nofio, tyweli mawr cynnes, eli haul, hetiau haul, sbectol haul, bwced, rhaw, heb anghofio’r picnic wrth gwrs!

Wps, a Mabon, brawd bach Cadi, a’i lori fach las.

Roedd Cadi wedi cynhyrfu’n rhacs, wedi newid i’w gwisg nofio yn barod ac yn canu dros y lle yn y car:

“Mae hi’n haf ac mae hi’n braf!

A ’dan ni gyd yn mynd i lan y môr, i lan y môr, i lan y môr!

A dw i’n mynd i nofio yn y môr, yn y môr, yn y môr!

Yn y môôôr!”

Ond bydd raid i chi aros i gael darllen mwy… ond mi fydd ‘na greaduriaid fel hwn ynddo fo, puffer fish – neu chwyddbysgodyn!

Gareth F Williams (a Phenwythnos Anferthol Caernarfon)

Fel y llun uchod dwi’n cofio Gareth F – y wên a’r llygaid direidus, llawn sglein. Ond mae’r wên a’r sglein wedi’n gadael, gan adael anferth o dwll yn y byd llyfrau Cymraeg ac ym mywydau pawb oedd yn ei nabod.

Roedd o’n gariad o foi ac yn awdur gwych, fel mae’r ffaith ei fod wedi ennill Gwobr Tir na-nOg chwe gwaith yn ei brofi. Roedd ei lyfrau ar gyfer oedolion yn rai arbennig – yn enwedig Awst yn Anogia, y llyfr Cymraeg gorau i mi ei ddarllen erioed.

Ond blog am lyfrau plant a phobl ifanc ydi hwn i fod, ac roedd Gareth wrth ei fodd yn sgwennu ar gyfer yr oedran yna – am ei fod o’n dal mor ifanc ei hun yn ei ffordd o feddwl a’i agwedd at fywyd, am wn i.

Mae ‘na nifer ddarllenodd ‘O ddawns i Ddawns’ ac ‘Adref heb Elin’

  yn ystod eu dyddiau ysgol yn y 1990au yn dal i’w cofio’n glir, flynyddoedd yn ddiweddarach.

Mae ‘Anji’ ( ar gyfer yr arddegau) hefyd yn gampwaith,

   a’r darn am y fam yn poenydio ei merch drwy actio bod yn fochyn ymysg y pethau mwya pwerus i mi eu darllen erioed.

Roedd ‘Hwdi’ mor frawychus, mi fu’n rhaid i mi ei rhoi i lawr i gael fy ngwynt ataf cyn medru dal ati. Roedd o’n wych am greu tensiwn: Jara, Y dyn gwyrdd, Tacsi i’r tywyllwch, y ddwy nofel am y Ddwy Lisa, Eira Mân, Eira Mawr…

Roedden nhw i gyd yn dywyll a chelfydd a hynod, hynod gyffrous.

Roedd y ddwy ddiweddar: Y Gêm a Cwmwl Dros Y Cwm yn gampweithiau oedd yn dod â hanes yn fyw i bobl ifanc – ac oedolion.

 

Roedd ganddo ddychymyg ffantastic, hynod weledol ac roedd Ifor ap Glyn isio gwneud ffilm o Mei ling a Meirion,

  nofel fer ( ar gyfer oedolion) wedi ei gosod yn ardal Porthmadog, oedd mor annwyl iddo fo. Ond roedd y rhan fwya o’i nofelau â photensial ffilm ynddyn nhw.

Mi fydda i wastad yn annog bechgyn sydd ddim yn hoffi ffuglen i ddarllen hwn:

Rhyfedd o Fyd – Llyfr am y creaduriaid (neu’r bwystfilod) rhyfedd mae rhai yn dweud sy’n bod go iawn, fel Bigfoot, anghenfil Loch Ness ac ati. Gwnaeth Gareth gryn dipyn o ymchwil i mewn i’r pwnc ar gyfer hon, ond roedd o’n gwybod gryn dipyn beth bynnag gan fod creaduriaid o’r fath wedi bachu ei ddychymyg ers ei blentyndod.

Os nad ydach chi wedi darllen un o lyfrau Gareth eto, gwnewch. Mae ‘na ddigonedd yn y siopau ( ar wahân i Awst yn Anogia – sydd allan o brint ond falle y caiff ei ailgyhoeddi rwan?) neu ewch i’ch llyfrgell leol. Un ffordd o gadw’r atgof am rywun yn fyw ydi drwy ddarllen eu geiriau nhw.

A thrwy ddathlu eu gwaith a’u bywyd nhw, fel y digwyddodd efo Roald Dahl eleni. Braf fysa cael diwrnod i ddathlu Gareth F ryw dro.

Roedd Penwythnos Anferthol Caernarfon mor llwyddiannus, dwi’n siwr y gwelwn ni rywbeth tebyg eto. Mi ges i’r fraint o roi gweithdy creu cewri yng ngardd gefn siop Palas Print, a dyma rai lluniau i chi dynnwyd gan Iolo Penri. Dwi wedi eu dwyn o dudalen FB Palas Print, ond dwi’n siwr y byddan nhw’n fodlon i mi wneud hynny!

Mi ges i goblyn o hwyl efo’r criw, a gwirioni efo’u doniau a’u syniadau nhw – rhai yn hollol boncyrs! Mi fysa Roald Dahl –  a Gareth F wedi gwirioni hefyd.